Een kaarsje dat heel langzaam uitgaat.
Mensen met dementie.
Ik spreek liever over mensen met dementie, dan over dementen. Mensen zijn deze ziekte niet; ook al vragen we ons mogelijk af in hoeverre die ander nog zichzelf is. We missen die ander in hoe die persoon was toen wij/hem of haar voor het eerst ontmoette en verliefdheid overging in liefde. Ze raken langzaam uit het zicht en verdwijnen in de spreekwoordelijke mist, maar ze blijven onze geliefden met een vreselijke ziekte.
Waardevol.
Het is mij opgevallen, dat als ik voorstel aan iemand om bij hem of haar dementerende man of vrouw op bezoek te gaan, dat mensen vaak zeggen: ‘ze kan niet zoveel meer hoor’ of ‘ik weet niet of het zin heeft dat u op bezoek komt’.
Toch wil ik graag op bezoek, omdat deze mensen (tot het einde toe) voor God waardevol zijn en dus ook voor mij. Ja natuurlijk is communicatie door verbaliteit geen mogelijkheid. Veel meer zit het in voorzichtige fysieke aanrakingen (heel vaak laten ze mijn hand na een eerste begroeting niet meer los) of in het samen zingen van bekende psalmen of gezangen (ook al kan uw kerkelijk werker absoluut geen wijs houden). Op deze manieren vindt er alsnog een ontmoeting plaats en ervaren we als een glimlach van onze God uit de hemel.
Het is van belang om geen hoge verwachtingen te hebben; afhankelijk van het stadium van dementie waarin iemand zich bevind. Toch wil ik tegelijkertijd ook groot denken van onze God, die hem of haar wel kan bereiken. Het kwetsbare is toch geliefd door God.
N.B. Door deze pandemie wordt deze doelgroep extra getroffen. Rustig de hand vasthouden, waardoor contact toch mogelijk is, ontbreekt.
Rouwproces.
Je raakt langzamerhand iemand kwijt. Je bent nog wel getrouwd, maar je neemt gaandeweg afscheid van iemand. Dat is vaak de realiteit als de ander dementie heeft.
Rouw begint dan niet na het overlijden van iemand, maar al daarvoor. Een aantal keer mocht ik iemand begraven met dementie en nabestaanden ondervonden het: we hebben een aantal jaren geleden al afscheid genomen. Het verdriet is niet minder, maar duidelijk anders.
Godsbeeld.
We geven onze kinderen bewust en onbewust een beeld van God mee. Trouwens dat doen we als gemeenteleden allemaal in de omgang met elkaar als broeders en zusters, maar ook naar mensen buiten de kerk.
Mensen met dementie vallen terug op het godsbeeld wat zij hebben meegekregen in hun kinder- en tienerjaren. Zo worden bekende Bijbelse verhalen, psalmen en gezangen springlevend en mag je ze wijzen op de God, die nog steeds dezelfde is. Gedurende de tijd die ik met mensen met dementie doorbracht, ben ik de tekst uit Prediker 12 vers 1 beter gaan begrijpen.
Hartelijk groet,
Theotimus Streefkerk
Kerkelijk werker